Inleiding
Het jaar 2020 was een bijzonder jaar en liep geheel anders dan we hadden begroot. Dat is ook terug te zien in de jaarstukken 2020. De afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn groter dan we zagen in eerdere jaren. Dit komt mede door alle geldstromen die als gevolg van Covid-19 in 2020 hebben plaatsgevonden. Zo hebben we voor veel beleidsonderdelen compensatie gekregen van het Rijk en extra kosten gemaakt. In deze paragraaf brengen we de financiële effecten van Covid-19 in beeld. Ook gaan we in op de inzet van de ambtelijke organisatie en de verwachtingen voor 2021 en verder.
Totaal van financiële effecten 2020
In onderstaande tabel zijn de financiële effecten van Covid-19 in beeld gebracht.
Taakvelden (bedragen x € 1.000) | Meer lasten | Minder lasten | Meer baten | Minder baten | Saldo | |
Thema 1 | Onze inwoners | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
0.2 | Burgerzaken | 0 | 0 | 0 | 50 | -50 |
4.1 | Openbaar basisonderwijs | 1 | 0 | 0 | 0 | -1 |
4.3 | Onderwijsbeleid en leerlingzaken | 6 | 27 | 0 | 0 | 21 |
5.1 | Sportbeleid en activering | 0 | 0 | 45 | 0 | 45 |
6.1 | Samenkracht en burgerparticipatie | 18 | 0 | 0 | 0 | -18 |
6.2 | Wijkteams (Stichting sociale teams) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
6.3 | Inkomensregelingen (bijstand, TOZO en minima) | 0 | 0 | 223 | 0 | 223 |
6.4 | Begeleide participatie (WSW bedrijven) | 44 | 0 | 0 | 0 | -44 |
6.5 | Arbeidsparticipatie | 0 | 200 | 0 | 0 | 200 |
6.6 | Maatwerkvoorziening (WMO) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
6.71 | Maatwerkdienstverlening 18+ | 25 | 37 | 0 | 0 | 12 |
6.72 | Maatwerkdienstverlening 18- (Jeugdhulp deel 1) | 33 | 0 | 0 | 0 | -33 |
6.81 | Geëscaleerde zorg 18+ | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
6.82 | Geëscaleerde zorg 18- (Jeugdhulp deel 2) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
7.1 | Volksgezondheid | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Subtotaal | 127 | 264 | 268 | 50 | 355 | |
Thema 2 | Onze economie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3.1 | Economische ontwikkeling | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3.2 | Fysieke bedrijfsinfrastructuur | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3.3 | Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3.4 | Economische promotie | 0 | 0 | 0 | 80 | -80 |
Subtotaal | 0 | 0 | 0 | 80 | -80 | |
Thema 3 | Onze toekomst | 0 | ||||
0.1 | Bestuur | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5.3 | Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie | 23 | 0 | 13 | 0 | -11 |
5.4 | Musea | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5.6 | Media | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
7.4 | Milieubeheer | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Subtotaal | 23 | 0 | 13 | 0 | -11 | |
Thema 4 | Onze leefomgeving | 0 | ||||
0.3 | Beheer overige gebouwen en gronden | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
1.1 | Crisisbeheersing en brandweer | 6 | 0 | 0 | 0 | -6 |
1.2 | Openbare orde en veiligheid | 50 | 0 | 0 | 0 | -50 |
2.1 | Verkeer en vervoer | 61 | 0 | 0 | 0 | -61 |
4.2 | Onderwijshuisvesting | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5.2 | Sportaccommodaties | 45 | 0 | 0 | 35 | -80 |
5.5 | Cultureel erfgoed | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5.7 | Openbaar groen en (openlucht) recreatie | 197 | 0 | 0 | 0 | -197 |
7.2 | Riolering | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
7.3 | Afval | 47 | 0 | 0 | 0 | -47 |
7.5 | Begraafplaatsen en crematoria | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
8.1 | Ruimtelijke ordening | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
8.2 | Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
8.3 | Wonen en bouwen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Subtotaal | 406 | 0 | 0 | 35 | -441 | |
Thema 5 | Onze portemonnee | 0 | ||||
0.4 | Overhead | 284 | 0 | 0 | 0 | -284 |
0.5 | Treasury | 0 | 0 | 0 | 67 | -67 |
0.61 | OZB woningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.62 | OZB niet-woningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.64 | Belastingen overig | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.7 | Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds | 0 | 0 | 1.276 | 0 | 1.276 |
0.8 | Overige baten en lasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.9 | Vennootschapsbelasting (VpB) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.10 | Mutaties reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
0.11 | Resultaat van de rekening van baten en lasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Subtotaal | 284 | 0 | 1.276 | 67 | 925 | |
Totaal taakvelden | 839 | 264 | 1.557 | 232 | 750 | |
We lichten de grootste afwijkingen (> € 100.000) toe.
- 6.3 Inkomensregelingen: We hebben in de BUIG uitkering extra gelden ontvangen om het aantal bijstandsgerechtigden wat als gevolg van Covid-19 instroomt te kunnen bekostigen. In 2020 zien we vrijwel geen toename in het aantal bijstandsgerechtigden. Dat betekent dat we de gelden voor Covid-19 niet in 2020 hebben hoeven inzetten.
- 6.5 Arbeidsparticipatie: Als gevolg van Covid-19 hebben we minder re-integratietrajecten ingezet. Zodoende hebben we minder lasten in 2020 gehad op het re-integratiebudget.
- 5.7 Openbaar groen: De meer lasten betreffen vooral productieverlies van BORG als gevolg van Covid-19.
- 0.4 Overhead: Door Covid-19 heeft er extra ambtelijke inzet plaatsgevonden op verschillende onderdelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vorming van het crisisteam Covid-19 en extra inzet van cluster communicatie. Ook zijn er kosten gemaakt voor aanschaf van thuiswerkmeubilair, laptops en vergaderapparatuur.
- 0.7 Algemene uitkering: In de algemene uitkering hebben we via drie steunpakketten extra middelen ontvangen. O.a. grote bedragen voor de WSW bedrijven Emco en Wedeka en compensatie van toeristenbelasting. Zoals blijkt uit het overzicht hebben we op de taakvelden WSW (6.4) en toeristenbelasting (3.4) maar in beperkte mate te maken gehad met meer lasten of minder baten.
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat we over alle taakvelden een overschot op de jaarrekening van € 750.000 hebben als gevolg van Covid-19. Dit komt voornamelijk door veel compensatie van het Rijk op de onderdelen WSW en toeristenbelasting en weinig extra kosten of minder opbrengsten. Ook de voordelen op de bijstand en re-integratie dragen voor een groot deel bij aan dit overschot.
In het algemeen kunnen we stellen dat het overschot van € 750.000 komt door de compensatie van het Rijk en dat de kosten voor deze compensatie deels nog niet in 2020 zijn gemaakt en naar verwachting in 2021 komen.
Verder valt op te merken dat in de decembercirculaire 2020 voor verschillende onderdelen compensatie over 2020 is toegezegd die in 2021 wordt uitgekeerd. Deze compensatie hebben wij niet in de jaarstukken 2020 verwerkt, want deze komen op basis van advies van Commissie BBV voor rekening van 2021.
Voorstel raad
Het voorstel is om een groot deel van dit overschot te reserveren in een nieuw te vormen reserve voor Covid-19. Enkele posten die betrekking hebben op Covid-19 zijn gereserveerd in de reserve Nog uit te Voeren Werken (NUW). Aangezien deze posten in 2020 niet zijn besteed, maken ze geen onderdeel uit van de meer lasten in bovenstaand overzicht, maar zijn ze onderdeel van de reserve NUW van de jaarstukken 2020.
Deze posten hebben in de Bestuursrapportage 2020-II al een bestemming gekregen. Zie hieronder de specificatie.
Nr | Omschrijving | Bedrag |
|---|---|---|
Reeds gereserveerd in BERAP 2020-II: | ||
1 | Covid-19 compensatie voor verkiezingen | 65.000 |
2 | Covid-19 compensatie voor BOA's | 64.000 |
Nieuwe reservering: | ||
3 | Covid-19 gelden bedrijfsvoering | 75.000 |
Totaal: | 204.000 |
Voor wat betreft de Covid-19 compensatie voor verkiezingen en BOA's geldt dat deze bedragen al zijn gestort in de reserve NUW in de Bestuursrapportage 2020-II. De post Covid-19 gelden bedrijfsvoering in Bestuursrapportage 2020-II bedroeg € 150.000. Daarvan is in 2020 € 75.000 besteed en het restant is gereserveerd in de reserve NUW.
Het voorstel aan uw raad is om € 546.000 in een nieuw te vormen reserve voor
Covid-19 te storten. Dit is het overschot van € 750.000 verminderd met de posten die gereserveerd zijn van totaal € 204.000. Als er in 2021 tekorten ontstaan als gevolg van Covid-19 kunnen we deze tekorten uit deze reserve dekken.
Inzet van ambtelijke organisatie
De ambtelijke organisatie heeft zich in 2020 extra moeten inspannen ten opzichte van reguliere jaren. Er zijn veel vragen binnen gekomen van inwoners en verenigingen over de verschillende Covid-19 maatregelen. Daarnaast ging ook het reguliere werk, grotendeels vanuit huis, door. Het was een jaar waarin we op een compleet andere manier moesten leren werken. Uiteindelijk zijn we erin geslaagd om alsnog een groot deel van de gestelde doelen uit de begroting 2020 te behalen, zoals blijkt uit de voortgang van de doelen die is aangegeven in het jaarverslag. Een verdere toelichting op de inzet van personeel in 2020 is opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering.
Verwachtingen 2021 en verder
Covid-19 brengt voor de komende jaren veel risico's met zich mee. We weten niet wanneer we het achter ons kunnen laten en wat de financiële effecten na afloop van Covid-19 zullen zijn. Momenteel worden veel bedrijven kunstmatig in leven gehouden door de verschillende regelingen van het Rijk en we weten niet hoe de economie zich zal ontwikkelen als de regelingen van het Rijk stoppen. Onze gemeente is in 2020 ruim voldoende gecompenseerd. Ook voor 2021 zijn alweer de nodige steun maatregelen aangekondigd, maar deze maatregelen hebben geen structureel karakter. Conclusie is dat we met zijn allen niet weten wat de structurele effecten van Covid-19 zullen zijn. Voor nu is het verstandig om het overschot als gevolg van Covid-19 te reserveren, zodat we een buffer hebben voor tekorten op onderdelen waarvoor we onvoldoende gecompenseerd worden.